29

Wrzesień

2025

Przedawnienie długu – co musisz wiedzieć, aby nie płacić niesłusznie?


Zadłużenie to temat, który budzi duży niepokój – zarówno u osób prywatnych, jak i przedsiębiorców. Zaległe faktury, pożyczki, kredyty czy rachunki mogą ciążyć przez lata. Wiele osób nie zdaje sobie jednak sprawy, że prawo przewiduje instytucję przedawnienia długu, czyli mechanizm ochronny dłużnika. Zdarza się, że ktoś płaci zobowiązanie, które w rzeczywistości nie mogło być już skutecznie wyegzekwowane przez wierzyciela. Dlatego znajomość przepisów, w tym terminów przedawnienia dla poszczególnych zobowiązań to klucz do uniknięcia niesłusznych kosztów.
Jako radca prawny w Łodzi, ale także prowadząca obsługę online w całej Polsce, regularnie spotykam się z pytaniami: Czy mój dług jest jeszcze ważny? Kiedy mogę podnieść zarzut przedawnienia? Jak nie dać się zastraszyć windykacji? Poniżej omawiam najważniejsze kwestie, które każdy powinien znać.
Czym jest przedawnienie długu?
Przedawnienie długu oznacza, że po upływie określonego w ustawie czasu wierzyciel traci możliwość skutecznego dochodzenia roszczenia na drodze sądowej czy egzekucyjnej. Dług w sensie moralnym czy księgowym nadal istnieje, stając się tak zwanym zobowiązaniem naturalnym,czyli takim, którego spełnienia wierzyciel nie może domagać się przy wykorzystaniu przymusu państwowego.
Podstawy prawne
Zasady przedawnienia reguluje Kodeks cywilny (art. 117–125). Kluczowe zmiany w zakresie terminów przedawnienia weszły w życie w 2018 roku, kiedy skrócono termin przedawnienia zobowiązań stwierdzonych prawomocnymi orzeczeniami czy też ugodami sądowymi z 10 lat do lat 6.
Terminy przedawnienia długu
Terminy przedawnienia zależą od rodzaju zobowiązania. Najczęstsze przykłady:
  • 3 lata - roszczenia związane z działalnością gospodarczą, np. niezapłacone faktury.
     
  • 3 lata - roszczenia o świadczenia okresowe (np. czynsz, odsetki).
     
  • 6 lat- większość roszczeń cywilnych po nowelizacji (dawniej 10 lat).
     
  • 2 lata - roszczenia z umów sprzedaży rzeczy ruchomych.
     
  • Raty kredytów i pożyczek- co do zasady 3 lata od daty wymagalności danej raty.
     
Co ważne, bieg terminu liczy się od momentu, w którym roszczenie stało się wymagalne, czyli np. od dnia, w którym upłynął termin płatności faktury, natomiast upływa z ostatnim dniem roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata, wówczas bierze się pod uwagę datę dzienną.
Jak działa zarzut przedawnienia?
Jeżeli wierzyciel wniesie pozew do sądu po upływie terminu przedawnienia, dłużnik musi samodzielnie podnieść zarzut przedawnienia. Sąd nie zrobi tego z urzędu (poza sprawami konsumenckimi). W praktyce oznacza to, że bez pomocy prawnika wiele osób przegrywa proces, mimo że miało realną szansę się obronić.
Przykład z praktyki
Klientka zgłosiła się do mnie po otrzymaniu nakazu zapłaty za dług sprzed 9 lat. Po analizie dokumentów okazało się, że zobowiązanie uległo przedawnieniu. Przygotowałam sprzeciw do nakazu zapłaty z zarzutem przedawnienia – sprawa została oddalona, a klientka uniknęła niesłusznego obowiązku zapłaty ponad 20 tys. zł.
Kiedy następuje przerwanie biegu terminu przedawnienia?
Należy pamiętać, że wierzyciel może podjąć działania, które powodują przerwanie biegu przedawnienia, co powoduje, iż rozpoczyna on swój bieg na nowo. Dzieje się tak na przykład gdy:
  • dłużnik uzna dług (np. podpisze ugodę, wyśle maila o spłacie),
     
  • zapłaci część zobowiązania,
     
  • wierzyciel skieruje sprawę do sądu i otrzyma orzeczenie,
  • wierzyciel skieruje sprawę do egzekucji.
     
Dlaczego warto skonsultować się z prawnikiem?
Windykatorzy często liczą na niewiedzę dłużników. Straszą egzekucją, wpisem do rejestru, a nawet komornikiem – mimo że dług jest przedawniony. Radca prawny może sprawdzić:
  • czy zobowiązanie rzeczywiście uległo przedawnieniu,
     
  • jakie dokumenty zgromadził wierzyciel,
     
  • jak przygotować skuteczną obronę w sądzie.
     
Przedawnienie długu to realna ochrona dla dłużników. Jeżeli otrzymałeś wezwanie do zapłaty albo pozew sądowy - nie działaj pochopnie. Sprawdź, czy roszczenie nie jest już przedawnione.
Radca prawny Katarzyna Kaczmarek - kancelaria w Łodzi, obsługa online w całej Polsce. Skontaktuj się, jeżeli masz wątpliwości dotyczące przedawnienia. Profesjonalna analiza może uchronić Cię przed niesłuszną zapłatą.

Podobne tematy:
1. Wyrok TSUE w sprawie sankcji kredytu darmowego
2. Przedawnienie należności stwierdzonych wyrokiem/nakazem zapłaty/ugodą sądową
3. Zajęcia komornicze – jaka kwota jest wolna od zajęcia i czego komornik nie może zająć?
4. Rodzaje zobowiązań podlegających oddłużaniu w upadłości konsumenckiej

 
Strzałka w lewo

POWRÓT