Jak założyć fundację lub stowarzyszenie bez błędów? 5 rzeczy, które musisz wiedzieć na start

 Zakładanie fundacji lub stowarzyszenia to często początek pięknej misji społecznej – pomagania, edukowania, wspierania lokalnych inicjatyw. Ale zanim pojawi się pierwszy projekt, trzeba przebrnąć przez etap formalny, który bywa zaskakująco skomplikowany. Oto 5 rzeczy, które warto wiedzieć, zanim złożysz dokumenty do KRS.

1. Statut to nie formalność - to serce organizacji
Statut to podstawa funkcjonowania fundacji i stowarzyszenia. Częsty błąd: skopiowanie gotowego wzoru z internetu. Taki dokument zazwyczaj:
  • nie uwzględnia realnych potrzeb organizacji,
     
  • zawiera błędy lub luki,
     
  • może utrudnić uzyskanie dotacji czy współpracę z urzędami.
     
Dobrze przygotowany statut powinien być skonsultowany z prawnikiem i "szyty na miarę".

2. Członkowie założyciele i zarząd - wybór nie na chwilę
W przypadku stowarzyszeń rejestrowanych potrzebujesz co najmniej 7 osób. W fundacjach wystarczy 1 fundator. Ale najważniejsze to:
  • wybrać osoby zaangażowane i odpowiedzialne,
     
  • zadbać o jasny podział ról,
     
  • zrozumieć odpowiedzialność zarządu (nie tylko moralną – także finansową i prawną).
     
3. Nie każdy cel się nadaje
Cel statutowy musi być zgodny z ustawą i powinien być jasno sformułowany. Problemy pojawiają się, gdy:
  • cele są zbyt ogólne ("chcemy pomagać"),
     
  • nie pokrywają się z faktyczną działalnością,
     
  • nie spełniają warunków np. do statusu OPP.
     
4. Zgłoszenie do KRS - więcej niż tylko formularz
Rejestracja organizacji w KRS to nie tylko złożenie statutu i podpisów. Potrzebne są:
  • poprawnie wypełnione formularze (z odpowiednimi kodami PKD w przypadku prowadzenia przez podmiot działalności gospodarczej),
  •  
  • komplet dokumentów, w tym statut, podjęte uchwały, lista członków wraz z adresami itp.
     
  • dowód opłaty,
     
  • zgodność wszystkich danych ze statutem.
     
Nawet drobna pomyłka (np. literówka w nazwie) może przedłużyć rejestrację o tygodnie.

5. RODO, rachunek bankowy, księgowość - nie zapomnij o starcie operacyjnym
Po rejestracji organizacja musi działać zgodnie z przepisami:
  • zarejestrować się w GIODO (jeśli przetwarza dane osobowe),
     
  • otworzyć rachunek bankowy na organizację,
     
  • prowadzić księgowość – nawet jeśli nie prowadzi działalności gospodarczej.
     

Założenie fundacji lub stowarzyszenia to proces, który można przejść samodzielnie, ale z pomocą prawnika będzie szybciej, sprawniej i bez kosztownych błędów. Warto zadbać o dobre fundamenty, zanim zaczniemy działać dla innych.

Dowiedz się więcej w podobnych tematach:
1, Jaką formę prawną wybrać? Przegląd spółek prawa handlowego i ich kluczowe cechy
2. Spółka cywilna – kluczowe kwestie, o których musisz pamiętać jako wspólnik
3. Spółka komandytowa w 2025 roku – czy nadal warto? Analiza korzyści, ryzyka i alternatyw prawnych
4. Spółka jawna – dla kogo i kiedy warto ją założyć?
Strzałka w lewo

POWRÓT